Wij fietsen voor... opsporing van darmkanker via ‘eenvoudige’ bloedtest

Een ‘simpele’ bloedafname in plaats van onderzoek van tumorweefsel: je zou denken dat het elkaar niet kan vervangen. Maar als het aan Saskia Wilting (44), onderzoeker aan het Eramus MC ligt, is het in de toekomst mogelijk. Samen met collega’s van het Erasmus MC, het Amsterdam UMC en de TU Delft zet zij alles-op-alles om binnen maximaal vijftien jaar de bloedtest klaar te hebben voor de algemene praktijk.

Overlevingskans van 13% naar 95%
Voor de patiënt betekent dit een minder ingrijpende handeling, maar ook een grotere overlevingskans. “Vroege opsporing is erg belangrijk”, legt Saskia uit. “Kom je er laat achter dat je darmkanker hebt, dan is de overlevingskans na vijf jaar maar 13%. Terwijl dit percentage naar 95% gaat als je er eerder bij bent.”

De groep onderzoekers is overtuigd dat een bloedtest inzetbaar is om na een operatie te kijken of er nog slechte cellen over zijn. Daarnaast hopen zij met de bloedtest uiteindelijk ook de tijdige herkenning van darmkanker mogelijk te maken. Hoe werkt dit precies? In bloed zitten talloze kleine stukjes DNA, zowel tumor-DNA als DNA uit gezonde cellen. Vaak zijn er maar weinig stukjes tumorDNA, ook wel ctDNA genoemd. De uitdaging is deze stukjes op de meest betrouwbare en nauwkeurige manier te meten.

Einde aan inwendig onderzoek
Saskia ziet verschillende mogelijkheden voor de bloedtest: “Hoe eerder je darmkanker detecteert, hoe groter je kans van overleven is. En zelfs als je te laat bent voor genezing, dan kan zo’n test het makkelijker maken om de juiste behandeling te kiezen. Hiermee maak je de kwaliteit van leven zo goed mogelijk, en dat is waar we natuurlijk mínimaal voor gaan!” Wanneer darmkanker in de familie zit, worden mensen iedere één à twee jaar opgeroepen voor een inwendig onderzoek. “Als je in het bloed ook kunt zien wat er in het lichaam speelt, is ingrijpend onderzoek niet of minder nodig”, weet Saskia. “Er valt zóveel te zien in bloed.”

Voorkomen kan je darmkanker niet, en daarom drukt Saskia iedereen op het hart aan alle bevolkingsscreenings mee te doen. “Doe het alsjeblieft gewoon. Het is zó belangrijk dat je er op tijd bij bent!” Ze hoopt dat de Ride for the Roses weer voor veel betrokkenheid zorgt. “Doe mee voor KWF. We zijn ongelooflijk blij met iedere vorm van hulp.” Als sporter kan je bovendien een extra steentje bijdragen: “We moeten ook bloed van gezonde mensen testen om te leren welke normale DNA variaties we kunnen verwachten in het bloed. Zo voorkomen we vals positieve tests krijgen.

Verbinding na angst en verdriet
Rustig het eindbedrag afwachten op zondag 29 september, de dag van ‘de Ride’, zit er niet in voor Saskia. “Oh nee zeker niet! Ik ben van plan de 25 kilometer mee te fietsen. Vorig jaar was ik er ook bij, samen met mijn vader. Het zelf meemaken van de Ride helpt me om nog meer gevoel te krijgen bij het enorme belang van kankeronderzoek. De sfeer die er hing... zo mooi en zo ontroerend”, haalt ze herinneringen op. “Drie dagen ervoor vond de schietpartij in het Erasmus plaats. Het zat echt nog in mijn lijf. Zo'n gerichte aanval, in een medische instelling. Het positief verbinden vond ik ongelooflijk speciaal. Ja, ‘de Ride’ betekent veel voor mij. En hopelijk ook na dit jaar weer veel voor het onderzoek!”

Wil je meer weten over het project van dr. Saskia Wilting en haar collega’s dr. Florent Mouliere, dr. Anja Wagner, en prof.dr.ir. Marcel Reinders? Bezoek dan de projectpagina op de website van KWF.